Selasa, 10 Mei 2011

Bisama Maha Gotra Pasek Sanak Sapta Rsi

Bisama Maha Gotra Pasek Sanak Sapta Rsi


Yan sampun kudang pewanengan dawuhe, raris wenten paketelan pawecana Ida Bhatara Hyang Pasupati majeng ring Sang Panca Pandita, asapunapi indik pangandikan ida. “Niki para putunirane makesamian mangda becik-becik mirengang, sampunang lali ring pamargin ring kaparamarthan, kesucian kapanditan, minakadi: pemargin indik kemoksan, ajah-ajah sastra miwah panguningayan mangda sami-sami nganutin. Ri sampune usan Ida Bhatara masabda wacana indik panguningayan majeng ring jadmane, taler paindikan Tri Kaya Parisudha miwah ajah-ajahan kediatmikan. Selantur- ipun yang parade wenten pratisentana benjangan, taler uningayang sabda wacananirane mangda tan maren eling saha ngemargiang swadharma miwah gagaduhan utamannyane swadharma pinaka pinandita, sampunang lali pratisentana ceninge, wantah kabawes nonton kewanten, mogi-mogi mangda surud dadi kesatria, miwah mangda stata subhakti ngupapira leluhur ring Bali rawuhing piodalannyane makapungkur wekas”. Asapunika sabda wacana Ida Bhatara.

II
Maliha Mpu Gnijaya mabawesan majeng ring putranidane sami, bawesan ida. “cening para putra samian, mangda becik-becik antuka mirengang, sane mangkin pacang nilar santukan digelis lunga ring Bali wantah ngemit Bhatara Putranjaya ring Besakih. Cening para putra sareng sami sampunang pisan lali ring pitekete, minakadi: eling ring titi gagaduhan kepanditan, magehang daging-daging aksara sami rawuing titi kemoksan, bacakan rwabinedha, sarining nirbana sunia, tattwa samian sampunang pisan lali ring warah piteket nirane mangkin; benjangan makepungkur wekas yening wenten pratisentana nenten sutindih ring kecaping aksara, tungkas ring pawacanirane, manut pangandika bhatara sane rihin, moga-moga tan manggih pemargi becik, akeh manggih prabeda, sedaging japa mantra weda ten mandi. Maliha yan nuwek miwah pageh ring dharma kepanditan, tan kaliput antuk rajah tamah saha muponin keindrian marupa artha, taler irihati antuk samardrenggi kawewehin kayun drowake, nika samian nenten kepatutang, santukan boya parilaksana sang maraga pandita utama. Maliha sane kebawos ambek kapramarthan wantah pikardi sane pilih utama, kanten wiadin tan kanten, nika wantah kantisraya kadharmane, dados kasayangang ring jagate, napi sane kebawesang manggih siddhi mandi. Yaning wenten jadma alpaka parisolahnyane, keni upadrawa antuk kasidihan jnyananidane, nika sane patut elingang, sampunang lali. Wenten malih piwekas nirane, sampunang ten ngega, benjangan yan sang yayah sampun rawuh napak ring Bali, mangda maktinin nira, sampunang lali, elingang rawuhing kapungkur wekas indik patirthayan Paduka Bhatara Putranjaya ring Besakih, nangken purnamaning kapat 1, wenang pratisentanan nirane ngaturang pujawali, nika sane patut elingang.

III
Punika pengandika Bhatara Hyang Agnijaya ring Gunung Besakih (Agung) kesakiang antuk Ida Bhatara Brahma. “Pirengang piteket nirane ring manusapada samian, nira jagi tedun ngerauhin Bali ring Besakih, cening jadma Bali, sampunang tan ngega, santukan nira pinaka putra Bhatara Ghana, rauh ring Bali Majapahit, nglimbakang pengayah sastra panguningayan, inggih punika tatakrama utawi tingkahing manusa manut ring kawentenan sane memargi satinut Gunung Semeru. Bhatara ring Gunung Semeru mikayunang nira mangda ngicenin piteket. Niki Bujangga sane wenten ring Balidwipa, mangda state ngemargiang swdharmaning pandita, emban miwah wengku kerahajengan sinamian, majeng ring paindikan kamoksan saha ala ayu, unteng daging kadhyatmikan kaniskalan, rawuhing ajah-ajah kaparipurnayan miwah kateleban, papelajahan niti minakadi sastrabrata, kaparipurnayang sang meraga Pandita, sampunang pisan lali ring piteket utawi bebawes nira punika. Majeng ring samian pratisentana parade nungkasin pacang dados Arya utawi dados wong thani, miwah kebawos wantah pinaka gegambaran kewanten. Selanturipun pratisentana nirane makasami yan wantah pinaka penonton kewanten marep ring nira, nenten manut ring daging kekecap sastra, nika wantah nenten pratisentananira. Maliha yen wenten malih pratisentana tungkas ring piteket nira, mogi-mogi tan karuan sajeroning kahuripan, akeh mighna, wenten sane asapuniki wenten sane sapunika, samian weda mantrannyane dados ampah. Miwah swdharmaning pinaka pandhita, nenten dados kaliput antuk kama pancendryane napi malih kaliput antuk arta berana, irihati, drenggi tur state ngemargiang wirosa kebenduan. Asapunika kapatutan jadmane sane kaloktah ring jagate, napi sane kebaos setata kaencep utawi jati-jati kemargiang. Yan wenten jadma sane tungkas ring parisolahnyane, keni upadrawa sangkaning kasidan nira Hyang Gnijaya, asapunika mangda setata kaelingang piteket nirane. Jagi ngawinang sisip ragane jadma Bali yan lali ring Prahyangan nirane, Hyang Widhi, ngemargiang pangubhaktian dasa pujawali, mogi-mogi cantula ten polih margi, nenten malih sekadi jadma. Cening Pasek Gelgel, Denpasar, Tangkas, Nongan, Tohjiwa, Prateka miwah Bendesa, Dangkan, Gaduh, Ngukuhin, Kubayan, Salahin, piteket nirane rawuhing kaping tiga, marep samian Pase, ring dija kapo magenah mangda setata eling ring piteket nirane dumunan, sampunang nilar pakulawarga, sami-sami maraga kapurusan mangda silih sembah, sajeroning pakulawarga, mangda sekadi mingsiki mingrwa (amisan amindon), asapunika kawentenan-nyane”.

IV
Inggih indik kawentenan idane rauh ring Pasuruhan, taler makasamian (Mpu Pamacekan, Sang Hyang Sang Kulputih, Mpu Wiradharma, Mpu Daksa, Mpu Pratekayajna, Mpu Wiradangkya), mapaheman saha mababawesan majeng ring sentananidane niri-niri, bebawes dane. “Putran-putran nirane makasami, mangkin pirengang, elingang pisan kadi pitekete, pangandikan Sang Adi Guru, wit sangkaning ajah-ajahan Bhatara Kasuhun, ragane sareng sami tan dados pisan lali rawuhing kawekas, manut kadi ucaping swadharma agem-ageman, tatwa kamoksan, reg weda, dhanur weda, indik kapanditan manut kadi mangkin, minakadi rajapurana. Yaning wenten pratisentananirane wantah nonton kewanten, nenten sutindih, nika boya santanan irane, boya santanan Bhatara kamimitan sang sane sampun amoning Acintya rihin. Mogi-mogi mangda dados Ksatrya miwah arya, salanturnyane maliha tan eling ring pakulawarga manut pangandikanirane, mangda malih kasurud dados Arya Wesya Ksinartyan, yan sampun surud sakadi asapunika malih pakayunane tungkas sajeroning swadharma tan eling ring pakulawargan malih surud dados wong Tani, maliha malih tan manut parilaksanane pinaka wong tani raris mangda dados wong sudra jati, marupa sampun surud pisan, tan prasida malih kaucap, nika elingang pisan kadi pitekete, mangda yatna, sampunang lali miwah nenten yatna pratisentana sinamian. Maliha mangda setata eling mahayu kahyangan Bhatara ring Besakih antuk ngaturang wali Bhatara Putranjaya, taler Bhatara Gnijaya ring Lempuyang Betenan (Madya), ring Besakih (Pura Pasek), kasurat antuk Bhatara Dwijendra wau dateng sadaweg ring Samprangan satedun Sri Aji Kresna Kapakisan sampun wenten ring Bali, puput kabawes.”

V
“Kamung Pasek mwang Bendesha pada wenang kita mujanggain, apan kita mula wit Brahmanajati tereh Arya Tatar, mwah ri kalaning kapejahanta wenang winungkus rwaning gedang kahikik, mangkana kitaprasama aywa lupa, maka cihnan kita pratisentananku, apan ring kuna duk kita wawa metu ginelaran rwan ing gedang kahikik, mangkana kottamaning wangshanku, aywa lupa lali ring kawonganta”. Artinnyane “Nanak Pasek miwah Bendesa, sareng-sareng ngmargiang swadharma dados Bhujangga wiadin Pandhita, sangkaning nanak sujati wit saking tosing Brahmanajati pratisentana Arya Tatar, miwah rikala lampus wenang kaungkus nganggen daun pisang kaikik, elingang pitekete sareng sami, sampunang lali miwah lipia ring cihna pinaka swadharma santukan marupa pratisenta-nanira, santukan ritatkala wau embas, mendasar daun pisang kaikik, nika sane sarat kamargiang”.

VI
Ragane patut nyisianin, santukan ragane keturunan Mpu Witadharma. Dumadak molihang, ragane jadma Bali, sampunang nenten ngega, miwah Ida Sang Ratu Sakti, santukan pratisentana Bhtara Hyang Gnijaya. Yaning wenten jadma ngega ring saterehnirane wangsa wang Bang, amejah manjingang miwah saha tategenan amanda nyungkanin, pawastu ragane nenten malih dados jadma. Manut kadi sapanida Sang Hyang Hari Chadani, lungsur kawibawan.

VII
“Kamung Pasek mwang Bendesha, aywa lupa ring Kahyangan makadi ring Lempuyang, ring Besakih, ring Shilayukti mwang ring Gelgel Dasar Buwana. Yan kita lupa ring Kahyangan, wastu kita tan anut ring apasanakan, tan wus amanggih rundah, tan mari acengilan ring apasanakan, sugih gawe kurang pangan, mangkana piteketku ring pratisentana, kapratistheng prehasti, sinuhun de kita prasama, kita tan wenang piwal ring piteketku, ila-ila dahat, aywa lupa, aywa lali. Mwah yang kita pageh ring piteketku, mogha tan wus kita amanggihan dirghayusa, amanggih wirya gunamanta, sidhi ngucap, januraga, asihing Hyang, dibya guna, sushila weruhing naya, mangkana cihnanyeng lepihan.”
Artinnyane: “Nanak Pasek miwah Bendesa, sampunang lali ring kahyangan nanak minakdi ring Lempuyang, ring Besakih, ring Silayukti miwah Gelgel Dasar Bhuwana. Yaning nanak lali ring kahyangan nanak, mawetu byuta sajeroning pakulawarga, nenten usan-usan manggih kaduhkita, stata tungkas ring pasametonan, akeh pikaryan sakemawon kirang sane tunas ajengang, asapunika peteket nira ring pratisentana, kaunggahang ring lepihan, manda kesungsung sareng sami, ragane sareng sami nenten dados tungkas ring piteket nirane, kalintangmahabara pisan, sampunang lali miwah lipia. Yan sampun parade pratisentana kukuh tindih ring pitekete, mogi-mogi setata manggih karahayuan, solah wanen miwah kawot kewanten meduwe pikayun utama, sidhi wakya, kasumbung, kinasihan antuk Ida Sang Hyang Widhi, dibya guna, wicaksana ngagemin tutur kaprabon, asapunika kasurat ring lepihan”.
VIII
Piteket Ida Mpu Ketek majeng ring pratisentanan turun temurun rawuhing kapungkur wekas. “yan wenten sane ngangken mawesang warga, nanak Pasek miwah Bendesa, sampunang ngemanggehang siki warga, sakewanten mangda tureksain dumun, yan paradene sampun anut kadi lepihan ragane minakadi sane keranjingang ring Rajapurana, taler sajeroning prasasti wiadin piagam, mangda purun kasumpah saha samaya kajangkepin antuk upacara banten pesaksian, nika manut pinaka warga, sampunang nenten ngemanggehang pinaka pasemetonan, bawesang ragane wantah makula-warga, taler asapunika rikala mamuja kawitan, sampunang obah ring pikayun, sampunang rumasa masemeton punika lintang ring mingsiki, napi mawinan asapunika, santukan sametonirane Mpu Pradah ping kalih kabawos nedunin segara nglinggihin daun taru tetep. Maliha mangda ping kalih ngmargiang upacara sugimanik, santukan nenten kabawes keni cuntaka, pateh ring Brahmana Ksatrya, wantah tigang rahina sakadi Pandita Ratu, asapunika kaunggahang sajeroning prasasti”.

Indik Piodalan ring Pura Kawitan :

1. Paduka Bhatara Putranjaya ring Besakih, (Pura Pedarman Pasek) nangken
purnamaning kapat,
2. Bhatara Putranjaya, taler Bhatara Gnijaya ring Lempuyang Betenan (Madya),
Nangken Buda Kliwon Pahang
3. Pura Gel-gel Dasar Buwana ring Soma Kliwon Kuningan (Pemacekan Agung)
4. Pura Silayukti ring Buda Kliwon Pahang

Bisama ini khusus disampaikan pada krama dadia Pasek Gelgel Dangin Pura Sangket, Kelurahan Sukasada, bagi yang lain silakan mempergunakan pedoman yang lain apabila memiliki keyakinan yang berbeda.

Tidak ada komentar:

Posting Komentar